Reakcje dziecka w wieku 9 – 10 lat na rozstanie rodziców
( za J. Wallerstein i S. Blakeslle)

• Reakcją dzieci na rozstanie rodziców jest wzburzenie i gniew. Dzieci najbardziej obawiają się, że stracą rodziców i ich wsparcie, którego potrzebują dla własnego rozwoju. Swój gniew kierują przeciwko rodzicom, a nie rówieśnikom ( mimo iż pojawia się w szkole czy na boisku). Jego celem jest zmuszenie rodziców do zmiany decyzji o rozstaniu. Dzieciom chodzi o to, by rodzice stali biernie i przyglądali się ich postępom i rozwojowi, a nie skupiali się na swoich sprawach.

• Zdarza się, że dziecko najbardziej gniewa się na rodzica, którego uważa za winnego rozstania i sprzymierza się z rodzicem „ opuszczonym”. Zdarza się, że rodzic atakowany nie jest odpowiedzialny za rozpad związku. Powstaje szkodliwy sojusz z drugim z rodziców

• Dzieci mogą zareagować zahamowaniem rozwoju i regresją. Przejawia się to zniechęceniem do obowiązków szkolnych i zaprzestaniem rywalizacji w klasie i na boisku. Wybierają samotne oglądanie telewizji zamiast zabawy z rówieśnikami, spędzają też czas z rodzeństwem w domu, czasami zamykają się w wirtualnym świecie gier komputerowych.

• Oprócz gniewu ze strony dzieci, rodzice mogą doświadczyć miłości i współczucia. Dzieci martwią się o rodziców i obserwują ich zachowanie i nastrój. Mają szczerą chęć pocieszania, przytulania i bycia z rodzicami gdy widzą ich smutek, zmęczenie itp.

Postępowanie:

Dziecko potrzebuje uporządkowanego życia, łagodności i zasad, których przestrzegania musi się nauczyć. Rodzice mają pomóc mu zrozumieć, że jego rodzina po rozstaniu jest stabilna i zapewni mu moralną oraz fizyczną opiekę.

• Jasne ustalenie zasad i norm, to oznacza dla dziecka, że rodzic panuje nad sytuacją.

• Jeden wspólny front wychowawczy rodziców i komunikacja pomiędzy nimi pozwalająca na przeciwdziałanie manipulacjom dziecka.

• Gdy dziecko wpada w gniew i oskarża rodziców, że są samolubni nie należy w złości kontratakować, należy tą krytykę potraktować poważnie, jednak nie uginać się pod jej ciężarem, dziecko pokazuje poprzez takie zachowanie swój lęk, że jego życie „legnie w gruzach”.

• Gdy rodzic zauważa wycofanie z życia społecznego konieczna jest spokojna rozmowa z dzieckiem ( czy jest ci smutno?, czym się martwisz?, czy twój nastrój jest spowodowany rozwodem?, co mogę zrobić, abyś poczuł się lepiej?, nie chcę pozwolić by ominęła cię radość z tego, że masz dziesięć lat ) .

• W przypadku izolacji dziecka konieczna jest rozmowa i współpraca z nauczycielem.

• Dzieci w tym wieku obserwują i osadzają rodziców, naśladują ich zachowanie ( ważne jest by widziały, że rodzice siebie szanują, właściwie się do siebie odnoszą, powstrzymują się od wzajemnej krytyki).

• Należy  jasno dać dzieciom do zrozumienia, że będziecie potrzebowali ich pomocy i współdziałania – nadal stanowicie rodzinę i oczekujecie, że wszystko będzie robione razem; tak jak w każdej innej rodzinie. Korzystna jest rozmowa z dzieckiem o bliższych i dalszych planach rodziców – zwłaszcza  tych, które dotyczą przyjaciół dziecka.

• Gdy dziecko wagaruje bezwzględnie oczekiwać, że nie będzie opuszczało żadnych lekcji – jednocześnie dać mu do zrozumienia, iż wiemy, ze czuje się zagubione i nieszczęśliwe. Jeśli uważa, że rodzic nie poświęca mu tyle uwagi ile chciałoby niech powie wprost – nie musi w tym celu  popadać w kłopoty.

• Należy dawać dziecku do zrozumienia, że docenia się jego wysiłki i troskę – wszelkie próby pomocy powinny być nagradzane, uważając jednocześnie by wśród codziennych zajęć dziecka nie zabrakło czasu na odpoczynek i zabawę z przyjaciółmi.

• Jeśli dziecko nie może zasnąć, gdyż martwi się o rodzica lub zwraca uwagę rodzicowi, żeby np. nie palił, należy porozmawiać z nim, dlaczego się niepokoi, czy boi się, że utraci drugiego rodzica?. Należy podziękować mu za troskę i zapewnić, że rodzic należycie dba o siebie, jeśli odpowiada to prawdzie zapewnić, że nic mu nie dolega, tak samo jak wszyscy zdrowi dorośli czasami rodzic czuje zmęczenie.

• Korzystne dla dziecka jest budowanie „ nowej ” jedności rodziny – organizowanie życia tak aby wszyscy mogli uczestniczyć rozrywkach ( wraz z przyjaciółmi dziecka ), wspólne posiłki, wyjście do kina, zabawa z dziećmi itp. – wszystko co daje poczucie jedności i posiadania rodziny.

• Nie należy przesadnie reagować na gniew dziecka – takim zachowaniem dziecko daje do zrozumienia jak bardzo potrzebuje rodziny i jak bardzo martwi się o to co je czeka.

Zadanie rodziców polega na zapewnieniu dzieciom warunków do prawidłowego rozwoju.

Opracowała: mgr Aniela Sawulska